Thị phần Việt Nam đã diễn ra một thực tế rất có tính đặc điểm, thay vì giống các quốc gia trong khu vực là có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ kênh truyền thống sang hiện đại, dẫn tới hệ thống các cửa hàng tạp hoá sẽ nhường chỗ cho siêu thị, cửa hàng tiện nghi, thì thực tế Việt Nam lại hoàn toàn khác. Kênh truyền thống vẫn sống tốt và ngày càng gây áp lực lớn cho kênh hiện đại trong tiến trình giữ chân khách hàng.
Thành công nhờ nâng cấp mạnh mẽ
Không khó để nhận thấy rất nhiều cửa hàng bách hoá lúc này không khác gì một ăn uống mini hay một cửa hàng thuận tiện đúng nghĩa. Các chủ cửa hàng đầu tư kệ trưng bày hàng hoá nhiều tầng ngăn nắp, hàng hoá phân khu theo ngành hàng, sạch sẽ, có biển hiệu bắt mắt, thậm chí có laptop tiền.
Vui lòng liên hệ PTH Vina để được tư vấn: Kệ siêu thị chi tiết và miễn phí
Rất nhiều cửa hàng bên cạnh việc chủ hoặc nhân viên chủ động lấy hàng và đưa tận tay cho khách hàng, thì đã thu xếp không gian mua sắm tiện lợi để khách có khả năng dừng xe, bước vào cửa hàng và tự chọn loại sản phẩm theo ý thích. đây chính là điều rất ít thấy cách đây trên năm năm ở kênh bán hàng truyền thống.
Cửa hàng tạp hóa vẫn chiến thắng trong cuộc tỉ thí ác liệt. Nhiều doanh nghiệp đã không còn thiết tha với việc phân phối qua Metro, mà tự đầu tư kỹ hơn vào kênh truyền thông, nơi cho phép họ kiểm soát điều hành hệ thống bán hàng sâu đến mỗi điểm bán.
Một giám đốc bán hàng tại một công ty đa nước nhà đánh giá: hơn một thập kỷ trước, trước áp lực cạnh tranh khốc liệt của kênh siêu thị, đã “vô tình” tạo ra một áp lực và tâm lý tự thay đổi chính mình của các chủ cửa hàng, để mong tồn tại trước làn sóng nhà hàng ăn uống mở ồ ạt. số đông tất cả những người kinh doanh tạp hoá tại VN, kể cả các thành phố lớn đều có một gánh nặng đằng sau là cuộc sống của một gia đình. tâm trí chung là phải thay đổi để sống được và duy trì nguồn thu nhập của gia đình. Các báo cáo nghiên cứu và điều tra thị trường so sánh kênh cổ truyền tại nhiều quốc gia, cũng cho biết người kinh doanh tạp hoá tại Việt Nam, hết sức năng động và cần mẫn trong kinh doanh.
Có đến hơn 40% số cửa hàng bách hoá trên thị trường có diện tích > 60m2 và có từ hai người bán hàng trở lên, đủ khả năng cung cấp đa dạng hoá các mặt hàng, với cung cách làm cho khách hàng cảm thấy thuận lợi nhất khi mua.
Một thống kê cho thấy rằng, có đến hơn 50% số người tiêu dùng hàng chỉ muốn bỏ ra ít hơn 2 phút khi đi mua hàng tại kênh truyền thống cho nhu cầu 1 – 2 sản phẩm. Không ai phục vụ tốt hơn nhu cầu này như tiệm tạp hoá. Một suy nghĩ tiêu dùng nổi lên gần đây càng ủng hộ các tiệm tạp hoá. Đó là tâm lý “đáng tiền”. Với sự bùng nổ của công nghệ và thông tin, khách hàng đòi hỏi tính hiệu quả và tiết kiệm, đặc biệt với các sản phẩm tiêu dùng phổ dụng, tần suất mua lặp đi lặp lại, hoặc ít liên quan đến sức khoẻ, an toàn thực phẩm.
Họ càng ngày càng ít nhận ra sự khác biệt về túi tiền, khuyến mãi giữa kênh cổ truyền và siêu thị. Chiêu thức giảm giá số ít loại sản phẩm rồi quảng cáo rùm beng tại các siêu thị đã mất hấp dẫn. Tiệm tạp hoá cứ “ít lời mà lo giữ khách” được họ coi là “chiến lược lâu năm và giản dị”.
Thống kê năm nhâm thìn trên 1.000 cửa hàng của một doanh nghiệp FMCG hàng đầu VN, cho thấy: cửa hàng tạp hoá bình quân bán thấp hơn giá bao bì khoảng 6%, nghĩa là họ chỉ lời một nửa so mức 10 – 12% chênh lệch giữa giá mua vào và giá bán ra ghi trên sản phẩm. Khảo sát cũng chỉ ra, trong nhóm 100 sản phẩm phổ biến nhất thì không thấy có sự chênh lệch đáng kể giữa hai kênh, thậm chí tính bình quân nguyên một năm thì kênh truyền thống cổ truyền rẻ hơn một chút. Đáng mừng là đa số quý khách hàng đều nhận ra Điều này. điều đó đặc biệt đúng trong khoảng các năm 2008 – 2013, khoảng thời gian năm năm với tâm lý thắt chặt chi tiêu, nổi lên là định hướng chủ đạo chi phối hành vi mua sắm của thị trường bán lẻ.
Thị Trường rồi sẽ chứng kiến một “nghịch lý”: kênh siêu thị/đại siêu thị sẽ phải nghĩ cách để giữ khách hàng trung thành, để họ không chuyển sang kênh cổ truyền.
Đến sự chuyển hướng chiến lược của các doanh nghiệp
Chia sẻ với người viết bài, một chuyên gia vận động 20 năm trong ngành bán lẻ khẳng định: hầu như các doanh nghiệp lớn trong ngành FMCG đã có sự chuyển hướng tập trung từ năm năm ngoái, sau khi nhận thấy sự đi lên bong bóng của kênh MT, dẫn đến 1 số hệ luỵ ảnh hưởng đến hệ thống bán hàng. Điều này đặc biệt rõ sau “cú sốc” Metro, khi hệ thống này bị bán đi. Nhiều doanh nghiệp đã mất thiết tha với việc phân phối qua Metro, mà tự đầu tư kỹ hơn vào kênh cổ truyền, nơi cho phép họ kiểm soát hệ thống bán hàng sâu đến mỗi điểm bán.
Thành công rõ nhất là Vinamilk. Với nhà sản xuất sữa hàng đầu nước ta này, một trong những yếu tố khiến họ đánh bại 1 loạt đối thủ cạnh tranh để giữ vị trí số một, chính là chiến lược xây dựng kênh phân phối tập trung cho kênh cổ truyền, đặc biệt Vinamilk chú trọng trở nên tân tiến tại thị phần nông thôn trong suốt mười năm qua. Đến nay tỷ lệ Xác Suất kênh cổ truyền trong tổng doanh thu trừ xuất khẩu của Vinamilk lên ở mức trên 90%. hàng loạt doanh nghiệp FMCG khác trong thời hạn năm vừa mới đây cũng chuyển hướng trở nên tân tiến khỏe khoắn cho kênh truyền thống như Unilever, Masan, Dutch Lady (FCV), Ajinomoto… Sự lên ngôi quay trở lại của Thị phần truyền thống, đặc biệt là kênh bách hoá, có phần rõ là do sự tác động của chiến lược các nhà cung cấp, bên cạnh xu hướng cạnh tranh của thị phần.
Chuyên gia này cũng cam kết ràng buộc, việc chuyển hướng này cũng hoàn toàn phải chăng bởi về dài hạn, chi phí phân phối qua kênh truyền thống cổ truyền chỉ bằng một nửa, và ngày càng ít doanh nghiệp chấp nhận mức hoa hồng rất cao của kênh hiện đại, kể cả các doanh nghiệp lớn. Theo thống kê, qua kênh hiện đại, bình quân các nhà cung cấp sẽ phải tốn cho hoa hồng gấp 2 – 2,5 lần so với bình quân của kênh truyền thống, chưa kể còn phải tốn cho chi phí khuyến mãi người sử dụng.
Rất nhiều doanh nghiệp lúc này duy trì kênh hiện đại ở mức độ vừa phải và hướng đến sự bền vững, còn dồn nguồn lực cho việc mở rộng và trở nên tân tiến kênh phân phối cổ truyền. Với họ một khi hành vi mua sắm đã thay đổi, hàng vạn cửa hiệu đã và đang nỗ lực thích nghi thì không có lý do gì lại chậm chân. Chậm chân trong kênh cổ truyền lúc bấy giờ có thể nói là rất dễ đánh mất lợi thế.
Với những phân tích như trên, có thể nói kênh truyền thống sẽ tiếp tục giữ vai trò chủ lực ít nhất 70% thị trường trong thời gian ít nhất mười năm tới.