Từ những năm 1980, Việt Nam đã xác định du lịch là ngành kinh tế, ngành công nghiệp không khói. Và sau 30 năm, định nghĩa của một nền kinh tế du lịch vẫn còn nóng trong ngày kỷ niệm 55 năm ngày thành lập.
Du lịch – một ngành kinh tế trọng điểm
Sau 55 năm, số lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam và khách du lịch nội địa tăng trưởng ở tốc độ cao. Nếu năm 2000, khách quốc tế đến Việt Nam là 2,14 triệu người, đến năm 2013 là 7.570.000, tăng 3,5 lần, tỷ lệ tăng trưởng trung bình 11% / năm; khách du lịch nội địa trong năm 2000 là 11,2 triệu người, năm 2013 là 35 triệu USD, tăng 3,12 lần so với tốc độ tăng trưởng trung bình 9% / năm.
Doanh thu từ du lịch đang phát triển, đóng góp vào thu nhập quốc dân. Nếu năm 2000, doanh thu du lịch được tính theo giá hiện hành là 17,4 nghìn tỷ đồng năm 2014, nó là 230 nghìn tỷ đồng, tăng 13,2 lần, trung bình 18,76% / năm. Nhìn chung năm 2014 ngành du lịch Việt Nam đóng góp cho nền kinh tế 6% GDP.
Du lịch góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại hóa, giải quyết nhiều việc làm cho người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo. Giai đoạn 2000-2013, tốc độ tăng trưởng doanh thu từ du lịch bình quân hàng năm 22,8%, trong khi tỷ lệ tăng trưởng trung bình GDP và khoảng thời gian khoảng 3,64% nông nghiệp, công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 9,1%, xây dựng tăng 5,8% … có nghĩa là đóng góp của ngành du lịch trong GDP ngày càng tăng, cơ cấu kinh tế theo hướng chuyển dịch theo hướng tỷ trọng các ngành dịch vụ phát triển.
Lực lượng lao động du lịch tăng khá nhanh cả về số lượng và chất lượng; vào năm 2014, gần 2 triệu lao động trực tiếp và gián tiếp trong ngành du lịch, chiếm 3,8% tổng số việc làm trong nước.
Ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số, du lịch đóng góp đáng kể vào việc tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, nâng cao dân trí, tạo cơ hội cho người dân cải thiện đời sống vật chất và tinh thần.
Du lịch cũng góp phần vào việc xây dựng và quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam năng động, thân thiện và hòa bình. Nếu trước đây, nó được biết đến Việt Nam là một đất nước trải qua chiến tranh giành độc lập, nhưng bây giờ, trong trái tim của bạn bè quốc tế, Việt Nam được biết đến như một đất nước có nhiều danh lam thắng cảnh độc đáo, nền văn hóa cổ xưa, người hiếu khách và thân thiện, tất cả những điều này đã góp phần nâng cao vị thế cho đất nước trên trường quốc tế.
Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn chưa phát triển du lịch tương xứng với tiềm năng và chưa được coi là một ngành kinh tế trọng điểm.
Cần nhận thức khác với bình thường
Sự sống còn của ngành công nghiệp du lịch, môi trường du lịch là không an toàn, chắc chắn vệ sinh, chính sách du lịch là không đầy đủ, sản phẩm du lịch nhàm chán đơn điệu, chất lượng nguồn nhân lực và thiếu yếu … Nó không phải là mới.
Nhưng để thay đổi điều này, để có một nhận thức mới của các thành phần kinh tế khác với các khách du lịch bình thường. Theo đó, du lịch không chỉ tạo ra sản phẩm có thể kết nối các sản phẩm dịch vụ vận tải vận chuyển, nhà hàng, khách sạn, trung tâm mua sắm, giải trí và cảnh quan các giá trị và văn hóa của một điểm đến sản phẩm du lịch hoàn chỉnh. Du lịch cũng cung cấp nguồn nhân lực không chỉ góp phần vào việc đào tạo và sử dụng lao động địa phương.
Một hướng dẫn viên chia sẻ, du lịch hành hương là chất keo mà chỉ kết nối các dịch vụ, sản phẩm, kết nối con người và vùng đất. Các nhà khai thác tour du lịch cũng muốn có chất lượng lực lượng lao động, ngôn ngữ tốt, muốn khách sạn, nhà hàng đạt tiêu chuẩn, khu du lịch, vui chơi giải trí sạch, đẹp và văn minh để giới thiệu với khách.
Nhưng nếu du khách đi đâu và có chặt chém, vệ sinh không đảm bảo, đường đi lại khó khăn, tốn kém, các tour du lịch bất chấp nỗ lực quảng bá, giới thiệu nơi nào, nơi nào nói hay không nổi khoảng cách có thể xóa thực tế.
Vì vậy, nó không có gì ngạc nhiên nếu đi du lịch Việt Nam sau nhiều năm vẫn còn nói bao giờ là một vấn đề “không tương xứng với tiềm năng mạnh mẽ.”
Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, ông Vũ Thế Bình, đã từng nói rằng “du lịch là ngành kinh tế, vì vậy hãy đối xử với du lịch là ngành kinh tế” để nhận biết, đánh giá du lịch tự nhiên đúng, đặt nó vào đúng vị trí, vai trò và trách nhiệm thực sự phát triển du lịch là ngành kinh tế quan trọng đóng góp cho kinh tế – xã hội tương xứng.