Bình Thuận là một vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa cổ xưa, đặc biệt là văn hóa Champa, di tích tháp Pô Sah Inư là minh chứng điển hình đã qua nhiều thay đổi và thăng trầm của thời gian oanh liệt, câu chuyện mà người ta ít nói khi chỉ dừng lại với vẻ đẹp bí ẩn của nó.
>>> du lich hoi nghi
Tháp Po Sah Inư còn gọi là Tháp Chăm phố Hài, tháp bà Tranh, nằm trên đồi Ba Nai, Phường Phú Hải, cách trung tâm thành phố Phan Thiết 7 km về phía đông bắc. Với vẻ đẹp huyền bí cùng với kiến trức nghệ thuật độc đáo, tháp Po Sah Inư được xếp hạng là di tích quốc gia và hiện là một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn.
Nhóm Tháp có phong cách kiến trúc Hòa Lai – một trong những nghệ thuật cổ xưa của phong cách Champa. Mặc dù chỉ có kích thước vừa và nhỏ, nhưng nó chắt lọc được tinh hoa của kỹ thuật kiến trúc và nghệ thuật trang trí của người Chăm xưa làm nó thêm uy nghi và bí ẩn. Hơn nữa, nó cũng là một trong những nhóm tháp sống sót tương đối nguyên vẹn cho đến ngày nay.
Truyền thuyết nói rằng, Sha Po Inư là tên của một công chúa Chăm – một người tài sắc vẹn toàn, theo tôn giáo Brahman. Nhưng cô đã đem lòng yêu thương anh chàng Pochok theo tôn giáo Bà ni. Do sự khác biệt về tôn giáo nên hai người không thể đến với nhau. Sau này công chúa Po Sah Inư nghe lời khuyên của cha mình, từ bỏ người yêu để trở về tôn giáo của mình và đã giúp cha xây dựng sự nghiệp. CÔng chúa Po Sah Inư đã dạy mọi người cách cư xử, dạy câu cá, làm gốm, dệt, … Từ những thành tích này, người dân rất tôn trọng nàng. Khi nàng mất đi, được người dân thần thánh hóa và lập đền thờ để ghi công …
Theo các nghiên cứu và khai quật khảo cổ, tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ thứ tám, đầu thế kỷ thứ chín. Đến tháp Po Sah Inư, du khách có thể cảm nhận được kiến trúc độc đáo, tinh tế của các cụm tháp. Nó không phải là cầu kỳ với các họa tiết trên bề mặt, không có mái vòm, nhưng những tòa tháp để lại ấn tượng đậm nét văn hóa cổ xưa của người Chăm. Trong quần thể tháp này, các nhà khảo cổ cũng tìm thấy nhiều nền móng của một ngôi đền bị sụp đổ.
>>> Vẻ đẹp của con người đất hoàng su phì
Hiện nay, quần thể chỉ còn lại 3 tháp. Trong số này, tháp lớn nhất còn nguyên vẹn, thờ thần Shiva với bộ Linga – Yoni làm bằng đá đen nguyên khối. Gần đó là hai tòa tháp nhỏ, bị hư hỏng nặng. Tháp nhỏ nhất, gần tháp lớn thờ thần lửa. Tháp thờ thần bò và thần Nandin cách đó khoảng 50 mét. Gạch sàn và ngói đã được đào lên xung quanh tháp có thể thấy có niên đại từ thế kỷ XV. Nền gạch này cho thấy cấu trúc rộng lớn như một ngôi chùa với nhiều tầng bậc.
Quần thể tháp Po Sah Inư có kiến trúc đơn giản nhưng đậm một thời gian thịnh vượng của Vương quốc cổ Champa. Ở đây, mỗi năm cộng đồng Chăm của Bình Thuận đến để làm lễ Ka-tê tạo ra một sản phẩm du lịch độc đáo cho du khách …
Ban quản lý tháp Sha Po Inư Chàm hàng ngày vẫn còn mở cửa cho khách hành hương đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính chứa nhiều bí ẩn về nghệ thuật xây dựng Chăm. Tháp Sha Po Inư không chỉ là niềm tự hào của dân tộc Chăm, mà cũng góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa và lịch sử của Việt Nam nói chung và lịch sử và văn hóa của Bình Thuận nói riêng.
Xem thêm: ẩm thực ba miền