Xôi ngũ sắc được coi là món ăn nổi tiếng của người Tày được sử dụng trong các lễ hội truyền thống. món ăn độc đáo này gồm 5 màu sắc khác nhau: đỏ, xanh, trắng, tím, vàng tượng trưng cho ngũ hành,Xôi ngũ sắc của người tày tượng trưng cho sự phát triển mạnh, thịnh vượng cho gia đình. Với hình thức bắt mắt, độ dẻo thơm khó lẫn khiến xôi ngũ sắc trở thành món ăn làm nên bản sắc cho người Tày ở Hà Giang. Nhắc đến du lịch Hà Giang, ngoài sự hấp dẫn của vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, du khách sẽ nhớ đến món xôi ngũ sắc này.
Ý nghĩa màu sắc của món xôi ngũ sắc ở Hà Giang?
Những hạt gạo nếp mẩy tròn, tất cả các hạt, qua bàn tay khéo léo của phụ nữ ở Hà Giang Tây, đã tạo ra xôi ngũ sắc vô cùng độc đáo và bắt mắt. Không chỉ có tính thẩm mỹ cao, đằng sau những màu sắc cũng có ý nghĩa năm mới có nhu cầu làm lợi thế kinh doanh của người Tày. Với ý nghĩa màu đỏ của dục vọng. Màu xanh đại diện cho màu xanh của núi, cầu nguyện cho vùng đất tươi tốt . Vàng tượng trưng cho sự thịnh vượng đủ đầy. Màu tím tượng trưng cho đất đai màu mỡ. Màu trắng tượng trưng cho sự trung thành trong tình yêu.
Để có được món xôi ngũ sắc, phụ nữ Tày sử dụng nếp cái hoa vàng để nấu. Để cho hạt xôi mềm dẻo, hạt gạo nở vừa đủ thì đem gạo ngâm trong nước từ 6 – 8 tiếng. Sau đó đem đồ xôi trên bếp lửa đều, đượm than để cho xôi được chín dẻo, thơm đậm. Mỗi màu sắc đẹp mắt khác nhau, đây được coi là giai đoạn khó khăn nhất đòi hỏi sự khéo léo của phụ nữ Tây. Để cho đi những món quà óng ánh màu sắc bắt mắt, nhau, người ta chia gạo thành 5 phần bằng nhau để nhuộm màu. Mỗi màu sẽ đồ ở một chõ riêng, đây được coi là công đoạn khó nhất đòi hỏi sự khéo léo của người phụ nữ Tày. Để cho món xôi ngũ sắc có màu sắc bắt mắt thì nên đồ theo thứ tự gạo ngâm màu nào dễ phai nhất được đưa vào chõ đầu tiên và đặt màu trắng ở trên cùng.
xôi Ngũ sắc muốn có 5 màu sắc đẹp, thì việc nhuộm màu là khá quan trọng. Để có được màu đỏ đẹp mắt người ta dùng gấc để nhuộm màu hoặc lá cơm đỏ, màu xanh được dùng từ lá gừng, màu vàng được nhuộm từ nghệ giã lấy nước hoặc quả dành dành, còn màu tím dùng lá cơm đen. Màu trắng của xôi chính là màu nguyên thuỷ của gạo nếp.
Sự tinh tế, tỉ mỉ trong cách người phụ nữ Tây nấu ăn đã tạo ra một sự độc đáo cho các xôi ngũ sắc đồng bào vùng cao. Nếu bạn có cơ hội để tham quan Hà Giang, nhớ đến thưởng thức và cảm nhận hương vị tinh tế của món ăn ngon đầy màu sắc này. Không chỉ thưởng thức, nhưng bạn cũng có cơ hội để học hỏi cách làm thế nào để tạo ra món ăn Hà Giang này theo hướng dẫn của người dân bản địa.
Xem thêm: Ăn gì ở vùng đất nho Ninh Thuận?